Genciano
Gentiana lutea
Gentianaceae
Àutri noum : Genciàna, Jansano, Sensano, Baselico.
Noms en français : Gentiane jaune, Grande Gentiane.
Descripcioun :La genciano es uno grando erbo que trachis dins li pasquié de mountagno. I'a pas pèr s'engana, pamens s'acampas sa racino, avisas-vous que siegue pas de varaire, Veratrum album forço empouisounanto ! La genciano a li fueio óupousado au contro dóu varaire que soun alterno.
Usanço :Es uno planto bèn couneigudo pèr èstre subretout vertuouso dins li proublèmo de digestioun. Sa racino s'emplego pèr adouba d'aigarden (coume la Suze). Se pòu bouta direitamen la racino dins de vin blanc pèr n'en faire d'aperitiéu o de digestiéu quouro sias "stoumaga". Pamens "lou vin de sensano es amar que te fa pua'n'ase pèr la chaminèio ! (in J.-L. Domenge, LMT op.cit. p. 59).
Port : Grando erbo
Taio : 80 à 150 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Gentiana
Famiho : Gentianaceae
Ordre : Gentianales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 5 cm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 100 à 2200 m
Aparado : Noun
Juliet à setèmbre
Liò : Pasquié
- Prado umido
- Bos clar
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Ouroufito-Sud-Éuropenco
Ref. sc. : Gentiana lutea L., 1753
Blad-dóu-diable(-di-lónguis-espino)
Aegilops biuncialis
Poaceae Graminaceae
Àutri noum : Blad-dóu-diable, Blad-de-cougiéu, Trauco-sa.
Noms en français : Égilope à grosses arrêtes, Égilope long de deux pouces.
Descripcioun :Aquéu blad-dóu-diable, gaire coumun, trachis dins li tepiero seco, lis armas e li culturo. Se destrìo di meno veisino, bonodi sis arèsto proun longo (> 5 cm) e escartado. Apoundèn que i'a dos o tres arèsto à l'espigueto d'en bas e tres arèsto à-n-aquesto d'en aut.
Usanço :Li blad-dóu-diable soun proche dis àvi fèr de nòsti blad cultiva. Soun adounc bon à manja, mai sara un pau long pèr n'en acampa li grano. Èron acampa en Sicilo à passa tèms.
Port : Erbo
Taio : 20 à 40 cm
Fueio : costo paralèlo
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an
Gènre : Aegilops
Famiho : Poaceae
Famiho classico : Graminaceae
Ordre : Poales
Coulour de la flour :
Verdo
Petalo : ges
Ø (o loungour) enflourejado : 3 cm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca (Si)
Autour basso e auto : 0 à 200 m
Aparado : Noun
Abriéu à jun
Liò : Tepiero seco
- Ermas
- Culturo
Estànci : Termoumediterran à Mesoumediterran
Couroulougi : Mediterrano-Touranièno
Ref. sc. : Aegilops biuncialis Vis., 1842